Buddyzm tybetański

Buddyzm jest tradycją liczącą sobie 2500 lat, a wszystkie buddyjskie nauki pochodzą od historycznego Buddy, Siddharty Gautamy.

Buddyzm istnieje od 2500 lat. Po osiągnięciu oświecenia Budda nauczał ponad 45 lat, a jego wyjaśnienia zostały spisane w zbiorze zwanym po tybetańsku Kandziur; obszerne komentarze do niego noszą nazwę Tendziur. W kolejnych stuleciach wykształciły się trzy główne nurty myśli i praktyki buddyjskiej: Mała Droga (sanskr. Hinajana), Wielka Droga (sanskr. Mahajana) i Diamentowa Droga (sanskr. Wadżarajana). Mała i Wielka Droga rozpowszechniły się w południowej i północnej Azji, Diamentowa Droga natomiast pierwotnie rozwijała się w Indiach, a następnie w Tybecie, Mongolii i w niektórych z byłych republik Związku Radzieckiego.

Początki buddyzmu tybetańskiego Diamentowej Drogi sięgają VII w. n. e., kiedy to pierwsze nauki dotarły do Tybetu. W VIII w. n.e. nastąpił jego rozkwit; król Trisong Detsen zaprosił z Indii do Tybetu wielu wielkich mistrzów medytacji i ustanowił buddyzm religią państwową. Największy wpływ na rozwój buddyzmu tybetańskiego miał wówczas mistrz Guru Rinpocze (Padmasambhava). Jego nauki do dzisiaj stanowią trzon linii Ningma – pierwszej i najstarszej z czterech głównych szkół buddyzmu tybetańskiego. W IX w. n. e. król Langdarma będący zwolennikiem szamanizmu bon, zniszczył większość buddyjskiego przekazu w Tybecie. Do ponownego rozkwitu dharmy Buddy doszło w Kraju Śniegów dopiero w XI wieku. Wiele nauk zostało wtedy przetłumaczonych z sanskrytu na tybetański i powstały dwie kolejne szkoły buddyzmu tybetańskiego: Siakja i Kagju.

Linia Karma Kagju

Założycielem tradycji Kagju był Marpa Tłumacz (1012—1097). Odbył on trzykrotnie pieszą podróż do Indii, skąd sprowadził wiele nauk i przetłumaczył je na tybetański. Między innymi były to najwyższe wyjaśnienia Wielkiej Pieczęci (sanskr. Mahamudra). Kolejnymi dzierżawcami linii Marpy zostali jego dwaj główni uczniowie Milarepa i Reczungpa, a potem Gampopa i 1 Karmapa Dysum Czienpa. Od XII wieku odpowiedzialność za przekazywanie nauk Karma Kagju spoczywa na linii Karmapów. Dzisiaj głową Karma Kagju jest 17 Karmapa Taje Dordże. W wielu ośrodkach Diamentowej Drogi Linii Karma Kagju na świecie znajdują się nauczyciele wykształceni przez jego poprzednika, 16 Karmapę: Szierab Gjaltsen Rinpocze, Dzigme Rinpocze oraz Lama Ole Nydahl.

Praktykując w tradycji Karma Kagju mamy gwarancję, że metody, których używamy, są autentyczne. Nie działają jak nasze zwyczajne »dobre pomysły«, które zmieniają się z tygodnia na tydzień – ich przekaz jest niezmienny. Przez wieki przekazywane były z mistrza na ucznia i za każdym razem przynosiły owoce.

Hannah Nydahl

Zgodnie z życzeniem 16 Karmapy Rangdziung Rigpe Dordże w Europie i obu Amerykach funkcjonuje ponad 700 świeckich ośrodków Diamentowej Drogi założonych przez Lamę Ole Nydahla i Hannah Nydahl. We Francji istnieje także ośrodek studiów buddyjskich oraz klasztor Dhagpo Kagju Ling prowadzony przez Lamę Dzigme Rinpocze.

W XIV wieku uformowała się ostatnia z czterech tradycji buddyjskich: szkoła Gelug. Najbardziej znanym nauczycielem jest tam Dalaj Lama. Pierwszy Dalaj Lama był uczniem 4 Karmapy. W 1950 roku, kiedy komunistyczne Chiny zajęły Tybet, nauczyciele wszystkich szkół buddyzmu tybetańskiego uciekli do przygranicznych krajów. Od lat 60. nauki i metody buddyjskie stały się szeroko dostępne także w zachodnim kręgu kulturowym.